काठमाडौं, २ मंसिर २०८२ः
ईश्वर कुमार थापा
विश्व प्रतिजैविक प्रतिरोध सचेतना सप्ताह–२०२५ को अवसर पारेर स्वास्थ्य तथा जनसङ्ख्या मन्त्री डा. सुधा गौतम र कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री डा. मदन प्रसाद परियारले संयुक्त रूपमा देशव्यापी संदेश दिँदै प्रतिजैविक प्रतिरोध (AMR) विरुद्धको लडाइँलाई अझै व्यवस्थित, निरन्तर र बहुक्षेत्रीय समन्वयसहित अघि बढाउनुपर्ने आवश्यकता औंल्याइरहेका छन्।
नोभेम्बर १८ देखि २४ सम्म मनाइँदै आएको यो सप्ताह यस वर्ष ‘प्रतिजैविक प्रतिरोध रोकथाममा आजैबाट जुटौँ : हाम्रो वर्तमान जोगाऔँ, भविष्य सुरक्षित पारौँ’ भन्ने राष्ट्रिय नारासहित देशभर विभिन्न कार्यक्रम सञ्चालन हुँदै गएको छ।
मन्त्रीद्वयले जारी गरेको संयुक्त वक्तव्यमा प्रतिजैविकको दुरुपयोग लगातार बढ्दै जाँदा मानव स्वास्थ्य, पशुपन्छी, कृषि, खाद्य सुरक्षा र वातावरण सबै क्षेत्रमा जोखिम फैलिइरहेको उल्लेख गर्दै, यस्तो बहुआयामिक चुनौतीलाई एक स्वास्थ्य (One Health) दृष्टिकोणबाट समन्वित रूपमा समाधान गर्नुपर्ने कुरा दोहोर्याइँदै गएको छ।
दुवै मन्त्रालयले प्रतिजैविक प्रतिरोध नियन्त्रणका लागि तयार गरिएको राष्ट्रिय कार्ययोजना (२०८०/८१–२०८४/८५) लागू गर्ने प्रक्रियालाई निरन्तरता दिइरहेको र यसको प्रभावकारी कार्यान्वयन सबै सरोकारवाला पक्षले निरन्तर जिम्मेवारीपूर्वक पु¥याउनुपर्नेमा जोड दिँदै आएका छन्।
यसअन्तर्गत निगरानी प्रणाली बलियो बनाउने, अस्पतालमा स्टेवर्डसिप कार्यक्रम विस्तार गर्ने, प्रयोगशालाको गुणस्तर सुधार्ने, सुरक्षित फोहोर व्यवस्थापनलाई नियमित बनाउने, पशुपन्छीजन्य उत्पादनमा असल अभ्यासलाई निरन्तरता दिने तथा गुणस्तरीय औषधिको पहुँच सहज बनाउँदै लैजाने कार्यलाई प्राथमिकतामा राखिएको छ।
संयुक्त वक्तव्यमा भनिएको छ, “प्रतिजैविक औषधिको प्रभावकारीता जोगाइराख्नु भनेको वर्तमान सुरक्षित राख्नु र भविष्यलाई रक्षा गर्नु हो। यही कारण सबै क्षेत्रले आफ्नो–आफ्नो भूमिकालाई निरन्तर रूपमा मजबुत बनाउनैपर्छ।”
नीति निर्माणकर्तादेखि स्वास्थ्यकर्मी, पशु सेवा प्रदायक, किसान, विद्यार्थी र सर्वसाधारणसम्म सबैलाई प्रतिजैविकको जिम्मेवार प्रयोगबारे निरन्तर सचेत गराउँदै व्यवहारगत परिवर्तनलाई प्रोत्साहन गर्न दुवै मन्त्रीले आह्वान गरिरहेका छन्। सप्ताहभरिको अभियान देशभर चलिरहेको छ भने मन्त्रालयहरूले यस अभियानलाई “निरन्तर चलिरहने लामो यात्राको महत्वपूर्ण चरण” का रूपमा व्याख्या गरेका छन्।
अन्त्यमा मन्त्री गौतम र मन्त्री परियारले संयुक्त रूपमा आग्रह गर्दै भनेका छन् “प्रतिजैविक प्रतिरोधविरुद्धको हाम्रा सबै प्रयास निरन्तरतासहित अघि बढ्नुपर्छ। संयुक्त प्रतिबद्धताले मात्र हामीले भविष्य सुरक्षित पार्न सक्छौँ।”
